Skuteczność w opanowaniu i ugaszeniu pożaru zależy od czasu, jaki upłynie od momentu pojawienia się zagrożenia do jego wykrycia i rozpoczęcia akcji gaśniczej. Szybkie wykrycie zagrożenia pozwala zredukować straty materialne i minimalizuje ilość używanych środków gaśniczych. Najwyższą efektywność w tym zakresie zapewniają stałe urządzenia gaśnicze współpracujące z zaawansowanymi systemami detekcji i sterowania gaszeniem. W związku z tym nowoczesne systemy detekcji i sterowania gaszeniem są kluczowym elementem wyposażenia przeciwpożarowego obiektów.
Jak działają systemy detekcji pożaru?
Podstawowym elementem systemów detekcji pożaru są czujki pożarowe, które stale lub okresowo monitorują powietrze w chronionych obiektach w poszukiwaniu oznak pożaru. Wybór odpowiednich czujek zależy nie tylko od kosztów instalacji i przepisów prawnych, ale także od prawdopodobieństwa wystąpienia pożaru w jego wczesnej fazie, architektury chronionych obiektów, warunków środowiskowych (wentylacja, ogrzewanie, wilgotność, zapylenie) oraz rodzaju składowanego materiału.
Oto cztery podstawowe typy czujek stosowane w systemach detekcji:
- Zasysające systemy detekcji dymu (ASD): Przykładem są czujki VESDA, które są najbardziej czułe spośród dostępnych urządzeń do detekcji pożaru. Działają efektywnie już w fazie tlenia pożaru, kiedy pojawiają się pierwsze produkty spalania. Działają na zasadzie zasysania powietrza z chronionego pomieszczenia do analizy. Po wykryciu zadanych produktów spalania, wysyłają sygnał alarmowy do centrali sterowania gaszeniem.
- Czujki dymu: Te urządzenia analizują powietrze w poszukiwaniu cząsteczek dymu powstałych w wyniku spalania lub rozkładu termicznego. Czujki optyczne, które wykorzystują zjawisko absorpcji i rozproszenia światła, są obecnie najczęściej stosowane. W przypadku wykrycia dymu, który pochłania część emitowanego światła, czujka uruchamia alarm. Choć są popularne i ekonomiczne, mogą być mniej skuteczne w obiektach z wysokim poziomem zapylenia, dużą ilością oparów czy wysoką wilgotnością, co może prowadzić do fałszywych alarmów.
- Czujki płomienia: Wykrywają promieniowanie podczerwone i ultrafioletowe emitowane przez płomienie. Są używane w miejscach, gdzie materiały palne wydzielają mało dymu lub na otwartych przestrzeniach, gdzie inne typy czujek mogą być nieskuteczne. Czujki płomienia działają na zasadzie
